Skąd jesteś Czesławie Miłoszu?

W ramach projektu „Skąd jesteś Czesławie Miłoszu?” Samorządowa Biblioteka w Kępnie zrealizowała wydarzenia, które w całości opierały się o życie i twórczość Czesława Miłosza. Jednym z nich była organizacja warsztatów kreatywnego pisania, prowadzonych przez osobę doświadczoną, działająca w międzynarodowej fundacji, która koordynuje i wspiera aktywności grup lokalnych, szkoli nowe osoby. Loesje to fundacja, która wierzy, że plakaty mogą spowodować rewolucję. Zamiast pouczać, teksty Loesje zachęcają do refleksji, działania, dyskusji oraz krytycznego, ale i konstruktywnego spojrzenia. Podczas warsztatów w luźnej atmosferze młodzież ćwiczyła pisanie krótkich tekstów, wyrażanie swoich myśli w postaci niekonwencjonalnych, zwięzłych haseł. W Parku Starościańskim (znajdującym się przy bibliotece) uczestnicy szukali inspiracji do tworzenia haiku – czyli japońskiej formy poetyckiej, którą tłumaczył również Czesław Miłosz. W nawiązaniu do haiku zebranych polskiego poetę, uczestnicy warsztatów sami nauczyli się pisać tą nietypową formę. Powstały piękne, krótkie ale głębokie poematy. Warsztaty bazowały na technikach, które efektywnie pomagają uwolnić się od schematycznego myślenia. Podczas spotkania młodzież nauczyła się jak wykorzystać wieloznaczności języka do wyrażania swoich myśli w postaci zwięzłych, niekonwencjonalnych haseł. Informacje teoretyczne znalazły zastosowanie bezpośrednio w trakcie zajęć. Celem warsztatów było otwarcie młodych umysłów na formę twórczą. Warsztaty były ukierunkowane tematycznie na twórczość Czesława Miłosza, dlatego była to kolejna okazja poznania poezji autora, jego idei, sposobu działania oraz zainspirowania się nią. 

Kolejnym zadaniem w ramach projektu, aktywizującego młodzież, były warsztaty z kolażu „Czarodziejski rejestr Miłosza”. Biblioteka w swojej ofercie ma cykl spotkań z młodzieżą z tworzenia kolaży. Jedno ze spotkań nawiązało do życia i dzieł Miłosza. Zaprosimy młodzież do tworzenia kolażu graficznego z wykorzystaniem słowa pisanego połączonego z obrazem. Była to kolejna okazja do przedstawienia młodzieży wartościowej literatury poprzez zabawę i plastykę. Niektóre rzeczy łatwiej zapamiętać za pomocą obrazu. Szczególnie w dzisiejszych czasach, gdzie słowo pisane przegrywa z dźwiękiem i obrazem. Młodzież poprzez samodzielną pracę nad tekstem miała za zadanie zobrazować to co przeczytała lub usłyszała. Zadanie to miało na celu skłonić młodzież do refleksji nad dziełami patrona tego roku. Spotkanie przeprowadziła bibliotekarka doświadczona w pracy z młodzieżą a materiały wykorzystane podczas warsztatów pochodziły z recyklingu. Efekty pracy wykorzystane zostały przy opracowaniu folderu i organizacji spotkania poetyckiego. 

Niniejszy projekt był okazją do przypomnienia poety i jego dzieła, a także szansą głębszej refleksji na temat związków jego życia i literatury w zagmatwanym XX wieku. Dlatego też biblioteka przybliżyła czytelnikom dorosłym i w szczególności młodzieży - za pomocą warsztatów, wystawy, spotkania autorskiego i podróżniczego – jak, gdzie i w jakich czasach żył sam autor. Poeta wyemigrował z kraju w latach 50., ponieważ przestał się zgadzać z polityką prowadzoną przez komunistów. Od tamtej pory przez kolejne dziesięciolecia jego twórczość była zakazana w PRL. Kontynuując spotkania z młodzieżą, biblioteka zaproponowała tej grupie społecznej warsztaty z sitodruku „Podziemie drukuje” - to jedna z technik grafiki warsztatowej, która pozwala w dość prosty sposób stworzyć autorską pracę. Jest to technika, którą wykorzystywano do rozpowszechniania podziemnych czasopism w czasach PRL. Warsztaty przeprowadzili szkoleniowcy, którzy mają swoją pracownię we Wrocławiu i wielokrotnie organizują warsztaty na wielu eventach w okolicy. Z pasją opowiedzieli więc o sitodruku uczestnikom warsztatów, po czym zaprosili ich do wykonania samodzielnego wydruku na torbie lnianej, którą młodzież mogła zabrać ze sobą. Do takiej torby na pewno zmieści się dużo wypożyczonych książek! Był to kolejny sposób, by zachęcić młodzież do uczestniczenia w życiu kulturalnym biblioteki ale również przekazać im historyczne fakty związane z Czesławem Miłoszem. Na warsztaty zaprojektowana została autorska grafika w stylistyce PRL. 

Pozostając w tematyce czasów PRL, biblioteka realizując projekt zorganizowała wystawę „Codzienność PRL-u”. Chcąc zaangażować naszych czytelników w wydarzenie biblioteczne, poprosiliśmy ich o przekazanie (na czas wystawy) bibliotece pamiątek, urządzeń, zdjęć, przedmiotów z lat 50-80. W szczególny sposób zaangażowały się panie z „Piątkowego Klubu Robótek Ręcznych” działającego w bibliotece, które zgromadziły największą ilość przedmiotów, zapełniających naszą wystawę. W ten sposób powstała ekspozycja, dostępna w bibliotece dla wszystkich mieszkańców, pokazująca realia życia w tamtych czasach. Wystawa cieszyła się zainteresowaniem również wśród grup zorganizowanych. Grupa z Dziennego Domu Pomocy działającego przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Kępnie zajrzała przez naszą kolorową, „prl-owską” zasłonę na wystawę. Wystawa pomogła przenieść się w czasie i skłonić do rozmyślań, jak żyło się nam, naszym rodzicom/dziadkom ale i samemu autorowi – patronowi roku 2024 oraz tego projektu. Wystawa była ogólnodostępna przez miesiąc w okresie letnich wakacji. 

W swojej twórczości Miłosz przekraczał granice kultur, gatunków i języków. Obcował z całą tradycją poetycką - od Biblii, którą tłumaczył, oraz najbliższego mu dziedzictwa polskiej poezji, poprzez wiersze poetów anglosaskich, po Daleki Wschód. Dlatego Biblioteka w treści zadania uwzględniła również spotkania podróżnicze. W USA wydał m.in. "Zniewolony umysł", "Zdobycie władzy", "Dolinę Issy", "Rodzinną Europę”. Biblioteka uznała, że warto zapoznać naszych czytelników ze zwyczajami kraju, w którym przez pewien czas żył Czesław Miłosz, tym bardziej, że emigracja miała ogromny wpływ na jego twórczość. Dlatego w ramach projektu spotkaliśmy się z podróżnikami, którzy opowiedzieli o jednym z krajów, w którym mieszkał autor. Spotkanie podróżnicze zawsze cieszy się ogromnym zainteresowaniem, dlatego też przyczyniło się do rozwoju wiedzy i promocji projektu, którego patronem jest Czesław Miłosz. 

Kolejnym wydarzeniem realizującym cel wprowadzenia w ofertę biblioteki działań animujących czytelnictwo, opierających się na twórczości Czesława Miłosza, było spotkanie autorskie z Andrzejem Franaszkiem - krytykiem literackim, pracownikiem Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, sekretarzem Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta, wieloletnim redaktorem „Tygodnika Powszechnego”, autorem książki „Miłosz. Biografia.”. Poprzez spotkanie z pisarzem i biografią Czesława Miłosza, bibliotece udało się przeniknąć fenomen talentu i meandry osobowości Miłosza, zrozumieć, co ukształtowało jego umysłowość, wyobraźnię, wrażliwość poetycką. Gość wieczoru w fascynujący sposób opowiadał o życiu Czesława Miłosza od lat młodzieńczych po ostatnie dni życia poety. Nawiązywał do jego relacji z twórcami tamtego okresu jak chociażby Zbigniew Herbert, czy Jerzy Iwaszkiewicz. Ciekawe dla słuchaczy były interpretacje wierszy Miłosza, zwłaszcza te z pierwszego powojennego tomu „Ocalenie”. Zebrani wsłuchani we wspaniały wykład nie zauważyli kiedy minęły ponad dwie godziny, a jeszcze padały pytania i był czas na wpisy do książek i zdjęcia. Dla uczestników było to ciekawe spotkanie z barwnym portretem jednego z największych twórców XX wieku.

W ramach projektu zakupione zostały foldery promocyjne. Każdy folder ma format A5, składał się z 10 kart umieszczonych w kopercie opatrzonej logotypem. Karty zawierają zdjęcia i nawiązujące do życia i dorobku noblisty skany kolaży wykonanych przez uczestniczki warsztatów. Na odwrocie kart znajdują się fragmenty wierszy Miłosza, ciekawostki z jego życia ale również twórczość poetycka młodzieży, która powstała podczas warsztatów kreatywnego pisania. Foldery były rozdawane uczestnikom wydarzeń literackich w celu szerzenia wartościowej literatury. W celach promocyjnych zaprojektowane i zakupione zostały również plakaty, jednodniówki oraz baner, który widniał na wejściu biblioteki i dumnie głosił biblioteczne święto z okazji roku Czesława Miłosza. W ramach projektu zakupione zostały również materiały plastyczne i biurowe, niezbędne do realizacji zadania m.in. do realizacji wystawy „Codzienność PRL-u”, spotkania poetyckiego „Wejdź między poema” czy warsztatu z kolażu. 

Czesław Miłosz to wręcz ikona współczesnej polskiej poezji, dlatego poprzez kolejne działanie, jakim było spotkanie poetyckie „Wejdź między poema”, zorganizowane w ramach zadania we współpracy z Kołem Literatów Kępińskich – biblioteka szerzyła poezję wielkiego polskiego twórcy. Spotkanie było okazją do wysłuchania poezji oraz dyskusji. Spotkanie prowadziła młodzież z kępińskiej szkoły ponadpodstawowej, która również omawiał życie i twórczość Miłosza a członkowie Kępińskiego Koła Literatów odczytywali jego poezję. Podczas spotkania poetyckiego otwarta została również wystawa dzieł uczestniczek warsztatów z kolażu "Czarodziejski rejestr Miłosza", którą było można zobaczyć w bibliotece do zakończenia projektu. Ekspozycja nawiązywała do twórczości Czesława Miłosza.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.